Self Voyage by Katarzyna Tarasiewicz - psychoterapia i ekopsychoterapia

Eksperyment „Obcej sytuacji” (Strange Situation) został przeprowadzony przez Mary Ainsworth w latach 60. i 70. Ten eksperyment jest jednym z najbardziej wpływowych badań w psychologii rozwojowej i dotyczy teorii przywiązania, którą zapoczątkował John Bowlby. Ainsworth, będąc uczennicą Bowlby’ego, rozszerzyła jego teorię, badając różne typy przywiązania między dziećmi a ich opiekunami.Cel badania:

Celem eksperymentu było zrozumienie, jak różne style przywiązania kształtują się między dzieckiem a jego opiekunem (najczęściej matką). Mary Ainsworth chciała zobaczyć, jak dzieci reagują na stres związany z rozdzieleniem i ponownym spotkaniem z opiekunem oraz jak zachowują się w obecności obcej osoby. Eksperyment miał na celu zidentyfikowanie różnych wzorców przywiązania.

METODA:

Eksperyment odbywał się w laboratorium, gdzie dzieci w wieku od 12 do 18 miesięcy były poddawane serii krótkich, kontrolowanych sytuacji. Badanie składało się z kilku etapów, które miały na celu wywołanie u dziecka reakcji emocjonalnych związanych z rozdzieleniem od matki i ponownym połączeniem. Poniżej przedstawiono poszczególne etapy:

Matka i dziecko wchodzą do pokoju – dziecko ma możliwość eksplorowania pokoju z zabawkami, podczas gdy matka jest obecna.
Wchodzi obca osoba – obca osoba (eksperymentator) wchodzi do pokoju i początkowo zachowuje się biernie, a następnie próbuje nawiązać kontakt z dzieckiem.
Matka wychodzi, dziecko zostaje samo z obcą osobą – matka wychodzi z pokoju, a dziecko zostaje samo z obcą osobą. To ma na celu wywołanie u dziecka umiarkowanego stresu.
Matka wraca, obca osoba wychodzi – matka wraca do pokoju, a obca osoba wychodzi. Eksperymentator obserwuje, jak dziecko reaguje na powrót matki.
Matka znowu wychodzi, dziecko zostaje samo – matka ponownie opuszcza pokój, tym razem dziecko zostaje całkowicie samo.
Powrót matki – matka wraca do pokoju po raz drugi, a eksperymentator obserwuje ponownie, jak dziecko reaguje na ponowne połączenie.

WYNIKI:

Na podstawie tego eksperymentu Mary Ainsworth zidentyfikowała trzy główne style przywiązania (później dodano czwarty styl):

Bezpieczne przywiązanie (Secure Attachment):

Dzieci z bezpiecznym przywiązaniem czują się komfortowo w obecności matki, eksplorują otoczenie i wracają do matki po poczucie bezpieczeństwa.
Kiedy matka opuszcza pokój, dziecko może wykazywać umiarkowany niepokój i smutek, ale po jej powrocie szybko uspokaja się i szuka kontaktu z matką.
Dzieci te ufają, że matka jest dostępna, gdy jej potrzebują, co stanowi podstawę do rozwoju zdrowych relacji w przyszłości.

Lękowo-unikające przywiązanie (Avoidant Attachment):

Dzieci z tym typem przywiązania mogą unikać kontaktu z matką, zarówno podczas jej obecności, jak i po jej powrocie.
W momencie, gdy matka wychodzi, nie wykazują dużego niepokoju i nie szukają kontaktu z nią po jej powrocie. Są emocjonalnie wycofane.
Ten styl może wynikać z tego, że opiekunowie byli emocjonalnie niedostępni lub ignorowali potrzeby emocjonalne dzieck

Lękowo-ambiwalentne przywiązanie (Ambivalent/Resistant Attachment):

Dzieci te są bardzo zaniepokojone przed wyjściem matki, ale po jej powrocie wykazują ambiwalentne zachowania – mogą szukać kontaktu, ale jednocześnie reagować złością, niepokojem lub oporem.
Mają trudność w uspokojeniu się po powrocie matki. Wydają się być niepewne co do tego, czy mogą polegać na matce.
Ten styl może być wynikiem niespójnych odpowiedzi opiekunów – czasami matka reaguje na potrzeby dziecka, a czasami nie.

WNIOSKI:

Eksperyment Mary Ainsworth dostarczył ważnych informacji na temat tego, jak wczesne interakcje z opiekunami wpływają na rozwój dziecka i jego zdolność do tworzenia relacji w przyszłości. Główne wnioski to:

Bezpieczne przywiązanie jest kluczowe dla zdrowego rozwoju emocjonalnego i społecznego.
Dzieci z niepewnymi stylami przywiązania (lękowo-unikającym, lękowo-ambiwalentnym i zdezorganizowanym) mogą mieć trudności w relacjach interpersonalnych w przyszłości i mogą wykazywać większą skłonność do problemów emocjonalnych i behawioralnych.

WPŁYW NA PSYCHOLOGIĘ:

Eksperyment Mary Ainsworth miał ogromny wpływ na rozwój teorii więzi i jest podstawą wielu współczesnych badań dotyczących przywiązania u dzieci i dorosłych. Teoria przywiązania stała się kluczową koncepcją w psychologii rozwojowej i klinicznej, pomagając zrozumieć, jak wczesne relacje wpływają na całe życie jednostki, od budowania związków po radzenie sobie z emocjami i stresem.

Eksperyment „Obcej sytuacji” jest nadal używany jako metoda badawcza do oceny stylu przywiązania u dzieci i został zaadaptowany do badań nad dorosłymi.

CZWARTY STYL PRZYWIĄZANIA

Zdezorganizowane przywiązanie (Disorganized Attachment):

Czwarty styl przywiążania został dodany do klasyfikacji przywiązania na podstawie dalszych badań prowadzonych przez psychologów rozwojowych, którzy zaobserwowali, że niektóre dzieci nie pasowały do trzech podstawowych stylów przywiązania. Ten nowy styl został wprowadzony w wyniku badań Mary Main i jej współpracowników w latach 80. XX wieku. Z czasem badacze, w tym Mary Main i Judith Solomon, zaczęli bardziej skupiać się na dzieciach, które doświadczyły traumatycznych lub trudnych doświadczeń w relacjach z opiekunami. Te dzieci pochodziły często z rodzin, gdzie występowała przemoc, zaniedbanie, nieprzewidywalność w opiece lub zaburzenia psychiczne opiekunów. Zauważono, że dzieci te nie miały stabilnych, przewidywalnych reakcji na matki i wykazywały wzorce zachowań sprzeczne lub nieuporządkowane.

Zdezorganizowane przywiązanie (Disorganized Attachment):

Ten czwarty styl, dodany później, opisuje dzieci, które wykazują dezorientujące zachowania wobec matki. Mogą mieć sprzeczne reakcje, np. zbliżanie się do matki, a potem nagłe wycofanie lub nawet strach przed nią.
Ten typ przywiązania jest często obserwowany u dzieci, które doświadczyły traumy lub zaniedbania, co prowadzi do chaotycznych wzorców zachowań.
Zdezorganizowane przywiązanie zostało szczególnie powiązane z opiekunami, którzy są dla dziecka źródłem stresu lub lęku. Opiekun może być jednocześnie źródłem bezpieczeństwa, jak i zagrożenia, co powoduje dezorientację dziecka. Dziecko nie wie, jak reagować, ponieważ opiekun (np. z powodu przemocy, zaniedbania lub zaburzeń psychicznych) czasami jest kochający, a czasami przerażający.

"Strange Situation" eksperyment Mary Ainsworth, czyli różne style przywiązania między opiekunem a dzieckiem

"Strange Situation"
eksperyment Mary Ainsworth, czyli różne style przywiązania między opiekunem a dzieckiem